Parki w Radomiu
Parki miejskie
Historia parków
Historia parków miejskich jest dość odległa. W XVII wieku w miastach niemieckich i francuskich zaczęły powstawać miejsca publiczne. Po rewolucji francuskiej powszechnym zjawiskiem stało się udostępnianie ogrodów prywatnych dla wszystkich zainteresowanych, a z czasem zamieniono je na przestrzeń publiczną (wcześniej należały do kościoła i arystokracji). W Polsce najstarszym parkiem jest założony w 1798r. Park Miejski w Kaliszu. W XIX wieku w Niemczech panowała idea, że parki miejskie powinny być miejscem spotkań towarzyskich, podczas których ludzie będą miło spędzali czas w otoczeniu natury, a także podziwiali wybudowane pomniki. Charakter parków zaczął się zmieniać z czasem, gdy lokalizowano tam place zabaw dla dzieci i boiska mające na celu rozpowszechnianie sportu. Powszechną idą był fakt, iż parki miejskie miały stać się miejscem odpoczynku pośród roślinności. Teren ten sprzyjał uprawianiu sportów. Ludzie mogli tam również miło spędzać czas wypoczywając na ławkach i podziwiając widoki natury. Zamierzeniem parków miejskich było szerzenie kultury i prowadzenie edukacji przyrodniczej. W miejscach tych lokalizowano restauracje i muszle koncertowe. W XIX wieku w Wielkiej Brytanii zrodziła się idea współczesnego parku publicznego. Miała ona związek z coraz większym problemem, jakim było utrzymanie higieny w dużych miastach. Koncepcja, która powstała dotyczyła stwierdzenia, że park to miejsce przede wszystkim naturalne oraz pozbawione zanieczyszczeń. Pierwszy park publiczny otwarto w Liverpolu (Birkenhead Park) w 1847 r. Tworzenie parków dostępnych dla każdego miało na celu rozpowszechnianie kultury oraz prowadzenie edukacji. Połowa XIX w. to czas, kiedy w Stanach Zjednoczonych za sprawą rządów demokratycznych, dynamicznie rozwijało się zakładanie takich miejsc.
Radomskie Parki:
Aby zobaczyć legendę kliknij
Data powstania: lata 50 XX w.
Lokalizacja: 26-600 Radom, dzielnica Obozisko, pomiędzy ulicami Warszawską, Parkową i Śniadeckich
Park im. Jacka Malczewskiego powstał w latach 50 XX wieku. Projektant obiektu pozostaje nieznany. Drzewostan jest zróżnicowany, a najstarsze klony pochodzą z lat 50. Obszar parku zdobią alejki, rozłożyste trawniki oraz cykliczne rabaty kwiatowe. Na opisywanym terenie znajdują się obiekty małej architektury krajobrazowej m.in.: tężnia solankowa, drewniany krzyż, skatepark, plac zabaw dla dzieci oraz miejski ,, Amfiteatr,,.
Rozpoczęcie budowy Parku im. Jacka Malczewskiego przypada na lata 50 XX wieku. Teren, który został wyznaczony na jego lokalizację posiadał około 7,5 hektara i znajdował się między ulicami Warszawską, Parkową oraz Śniadeckich. Oddzielał on ,,stare,, Obozisko zabudowane drewnianymi domkami pochodzącymi z okresu przedwojennego od ,,nowego,, świeżo zabudowanego blokami mieszkalnymi. Niegdyś na miejscu parku zlokalizowane było wyrobisko piasku oraz żwiru. Pierwsze prace budowlane, które zostały podjęte obejmowały: przywiezienie i rozłożenie warstwy humoru na terenie parku, wytyczenie i wykonanie betonowych alejek oraz zasadzenie pierwszych gatunków drzew, szczególnie klonów. Przy pomocy okolicznych mieszkańców, młodzieży szkolnej oraz radomskich zakładów pracy udało się wybudować park posiadający boisko i plac zabaw dla dzieci. Dawniej park nazywany był ,,Oboziskiem,,. Dopiero 9 stycznia 1976 r. jego patronem został Jacek Malczewski. Warto jednak podkreślić, że nazwa ,,Obozisko,, do dnia dzisiejszego jest używana przez lokalnych mieszkańców. Okres PRL-u to czas, w którym na terenie parku odbywały się uroczystości związane ze świętami państwowymi, organizowano plenerowe pokazy filmowe oraz różnego rodzaju festyny.
Na przełomie XX i XXI wieku w parku dochodziło do wielu zamieszek i wandalizmu. Został on zniszczony i stał się zaniedbany. W 2013 r. wyznaczono część obszaru parku pod budowę nowego Sądu Rejonowego i Okręgowego. Rewitalizację obiektu przeprowadzono w latach 2018-2019 przez firmę Ogrody Kijewicz. Za sprawą podjętych działań powstała pierwsza w mieście tężnia solankowa. Jej celem jest rozpylanie solanki, która jest pompowana w górę konstrukcji, a następnie spływa w dół i odparowuje. Tężnia pełni także rolę filtra. Oczyszcza powietrze, a tym samym sprawia, że wdychane powietrze staje się nawilżone i wolne od szkodliwych substancji. Tężnia solankowa posiada właściwości zdrowotne, m.in. poprzez wdychanie solnego aerozolu wspomaga pracę układu oddechowego.
Data powstania: 1962-1965 r.
Lokalizacja: pomiędzy ulicami Kwiatkowskiego i Lubońskiego
Park im. Józefa Ruzika usytuowany jest między ulicami Kwiatkowskiego i Lubońskiego. Na północy i północnym wschodzie graniczy ze Schroniskiem dla Bezdomnych Kobiet i Noclegownią dla Kobiet i Mężczyzn prowadzonymi przez Caritas Diecezji Radomskiej, budynkiem dawnego kina „Odeon” oraz Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Przychodnia Medycyny Rodzinnej „GLINICE”. Park łączy się również z tyłami prywatnej posesji zlokalizowanej przy ul. Lubońskiego (kierunek południowo-wschodni), a od strony południowo-zachodniej graniczy z posesją przy ul.Błotnej. Północno-zachodnia część parku porośnięta jest drzewami, a jego pozostała część zdobi otwarty trawnik. W centrum zlokalizowane jest boisko z bramkami oraz siłownia. Obiekt posiada także plac zabaw dla dzieci oraz górkę saneczkową (południowo-wschodni kraniec). Józef Ruzik urodził się w Skarżysku-Kamiennej i jako młody chłopiec zamieszkał w Radomiu. W tym mieście także uczył się w szkole gimnazjalnej. W 1932 roku ukończył kurs Obrony Przeciwgazowej i Przeciwlotniczej, a następnie dwa lata później został sekretarzem koła LOPP w Fabryce Broni, gdzie pracował. Jako inżynier został kierownikiem laboratorium. W 1960 r. został współzałożycielem Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Zawodowych. Celem stowarzyszenia było powołanie dziennej Wyższej Szkoły Technicznej w Radomiu. W 1969 r. Józef Ruzik otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Limanowskiego.
Prace remontowe w parku podejmowane przez miasto zaczęły się kilkanaście lat temu. Na terenie obiektu wybudowano nowy plac zabaw dla dzieci, siłownię, postawiono ławki, kosze na śmieci, a także zainstalowano latarnie. Rewitalizacja parku objęła również zasadzenie nowych drzew i krzewów.
Data powstania: 1866 – 1867 r.
Lokalizacja: 26-600 Radom, dzielnica Śródmieście, pomiędzy ulicami Żeromskiego, Słowackiego, 25 Czerwca, Sienkiewicza i Mickiewicza
Park im. Tadeusza Kościuszki powstał w latach 60. XIX wieku z inicjatywy gubernatora Anuczina (stąd wywodziła się jego pierwotna nazwa Ogród Anuczina/Anuczinowski). Znajduje się on na terenie wyznaczonym naprzeciwko gmachu Urzędu Miasta w dzielnicy Śródmieście. Wykonany został w stylu angielskim przez nieznanego projektanta. Styl ten charakteryzuje się ukazywaniem naturalnego krajobrazu. Kluczową rolę odgrywa dzika przyroda, która stanowi idealne miejsce do spacerowania oraz własnych przemyśleń. W stylu angielskim odchodzi się od geometrycznych kształtów i symetrii. XVIII w. to czas, w którym parki w tylu angielskim stały się niezwykle popularne. Na początku zakładano je w Wielkiej Brytanii, a z czasem rozpowszechniły się w całej Europie. W ogrodach angielskich szczególną uwagę zwracano na naturalny wygląd krajobrazu. Ideą parku było projektowanie i pielęgnowanie terenu w taki sposób, aby jak najmniej przypominał on o przestrzeń zagospodarowaną przez człowieka. Starano się zacierać granice pomiędzy dziełem ludzi i natury.
W parku Kościuszki główna aleja parkowa im. ks. Bpa Jana Chrapka łączy ze sobą budynek Urzędu Miasta wraz z katedrą pw. Opieki Najświętszej Marii Panny. Na terenie obiektu pośród strzelistych drzew wytyczone zostały alejki wykonane z granitów, szutrów oraz asfaltu. Park posiada liczne obiekty małej architektury, co jest charakterystyczne dla stylu angielskiego. Należą do nich m.in. budynek dawnej rogatki lubelskiej, żelbetowa altanka, rekonstrukcja ruin baszty, muszla koncertowa. Ozdobę stanowią krzewy, rabaty kwiatowe, a także pomniki Fryderyka Chopina i Jana Kochanowskiego. Ławki usytuowane przy alejkach na terenie parku również świadczą o stylu angielskim. Na początku XIX w. zrodziły się pierwsze plany założenia parku. Koncepcją obiektu było ukazanie naturalności krajobrazu, co świadczyło o tym, że park został wykonany w stylu angielskim. Posiadał wiele krętych ścieżek oraz różnorodnych obiektów. Teren parku został ogrodzony i był zamykany na noc, a porządku pilnował stróż. Powszechnymi nazwami, używanymi przez lokalnych mieszkańców były ,,Nowy Ogród”, a także ,,kryształowy” (prawdopodobnie ze względu na przejrzystość parku).
W następnych latach usypano sztuczne wzgórze, na którym zainstalowano ruiny baszty. W parku zainstalowano elektryczne oświetlenie oraz wybudowano żelbetową altankę. 24 marca 1916 r. patronem ogrodu został Tadeusz Kościuszko. Wydarzenie to zostało upamiętnione umiejscowieniem oficjalnej tablicy na głazie przy alei głównej. Za czasów II Wojny Światowej park był własnością Niemców. Na początku lat 60. XX wieku powstała muszla koncertowa, która została spalona, a następnie w zrekonstruowana. W 2006 r. na terenie obiektu wybudowano pomnik Jana Kochanowskiego.
Szczegółowa rewitalizacja parku nastąpiła w 2010 r. Odnowiono teren, posadzono nową roślinność, wybudowano plac zabaw dla dzieci, zainstalowano oświetlenie, a także umieszczono Pomnik Fryderyka Chopina przy głównej alei pośród wielobarwnych kwiatów.
Data powstania: 1962-1965 r.
Lokalizacja: Pomiędzy ulicami 25 Czerwca, O. Kolberga, S. Zbrowskiego i Wodną
Park Leśniczówka zlokalizowany jest w północno-wschodniej części Śródmieścia. Przez obiekt przepływa rzeka Mleczna, a dokładniej mówiąc Potok Północny. Wzdłuż rzeki biegnie główna aleja spacerowa, która nosi imię Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (TON). Powstała ona z inicjatywy członków Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie w październiku 1939 r. Jej założycielami byli: Zygmunt Nowicki, Wacław Tułodziecki, Czesław Wycech, Kazimierz Maj i Teofil Wojeński. Tajna Organizacja Nauczycielska organizowała tajne nauczanie. Pomagała ukrywać się przedstawicielom inteligencji. Organizacja zdawała sobie sprawę z kar, jakie mogą ją spotkać, a mimo to nie zaprzestawała swoich działań i z powołaniem pomagała młodzieży w okresie II wojny światowej. Związek Nauczycielstwa Polskiego, w ramach podziękowania za poświęcenie, ufundował bohaterom Tajnej Organizacji Nauczycielskiej pomnik w Warszawie na Wybrzeżu Kościuszkowskim.
Nazwa „Leśniczówka” pochodzi od znajdującej się w parku leśniczówki. 22 lipca 1965 r. park został udostępniony mieszkańcom. Jednakże z czasem stał się zaniedbany. Dlatego przeprowadzono jego rewitalizację w 2013 r. Podczas prac remontowych zasadzono nowe drzewa i kwiaty, wybudowano place zabaw, a także siłownię. Na trenie obiektu powstały również toalety publiczne.
Na terenie parku znajduje się sztucznie usypana górka będąca zimową atrakcją dla saneczkarzy, place zabaw oraz skate-park. Do Leśniczówki przylegają dwa budynki: gmach Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz budynek Zespołu Szkół Muzycznych.
Gmach Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych wybudowano w 1938 r. W czasach PRL-u był on siedzibą Komitetu Wojewódzkiego PZPR. 25 czerwca 1976 r., budynek został zdobyty i spalony przez strajkujących robotników. W 1983 r. gmach stał się Siedzibą Okręgowej Dyrekcji Lasów Państwowych. W siedzibie radomskiej dyrekcji Lasów Państwowych miały miejsce protesty robotnicze. Były one spowodowane odebraniem budynku leśnikom w 1976 r. i utworzeniem tam Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Obiekt wpisano do rejestru zabytków w 2014 r. jako ważny obiekt powojennej historii Radomia i Polski. W budynku powstała sala historii leśnictwa radomsko-kieleckiego, w której część wystawy obejmuje wydarzenia z czerwca 1976 r.
Budynek Zespołu Szkół Muzycznych im. Oskara Kolberga wybudowany został w latach 2009-2011. Jest uznawany za najnowocześniejszy gmach szkoły o muzycznym profilu w Polsce oraz jeden z najnowocześniejszych w całej Europie. W miejscu w, którym obecnie znajduje się szkoła, do lat 90 XX w., stał budynek Bursy Związku Leśników im. Adama Loreta , został wybudowany w 1932 r. a wyburzony na początku XXI w. Dzisiejszy teren parku dawniej był częścią osiedla pracowników radomskiej Dyrekcji Lasów Państwowych.
Data powstania: 1949 r.
Lokalizacja: teren wzdłuż ulicy Planty, pomiędzy ul. Traugutta i ul. Sedlaka
Park ,,Planty” zlokalizowany jest w południowej części centrum Radomia. Obiekt ma kształt łukowatego pasa, co wiąże się z dawnym układem terenu (niegdyś znajdowała się tam płytka dolina rzeczna z pastwiskami) Przez teren parku przepływał niegdyś Potok Północny, który zasilał fosę otaczającą Miasto Kazimierzowskie. W latach 30 XX w. podjęto pierwsze plany o powstaniu parku. Jednakże jego budowa rozpoczęła się dopiero w 1949 r. Najstarszymi drzewami znajdującymi się na terenie parku „Planty” są klony jesionolistne i srebrzyste. Mają one ok. 60-70 lat. Park ,,Planty” jest linearny, co oznacza, że jest to teren zielony o wydłużonej formie. Stanowi to idealne miejsce do długich spacerów w towarzystwie najbliższych.
Tworzenie parku następowało etapami – od strony ul. Traugutta do ul. Sedlaka. Warto podkreślić, że według pierwotnego zamysłu park miał sięgać aż do ul. Limanowskiego. Plan ten jednak nie został zrealizowany. Proces rewitalizacji Plant nastąpił w 2009 r. W ramach odnowy wycięto ok. 100 topól. Jednak zamierzenia te okazały się nieprzemyślaną decyzją. Ujawniło się to wiosną 2020 r. kiedy to po ulewnych deszczach obszar parku został zalany.
Data powstania: 1822-1824 r.
Lokalizacja: park położony jest między ulicami Mireckiego, Okulickiego i Wernera wzdłuż rzeki Mlecznej
Stary Ogród położony jest w północno-zachodniej części Radomia Śródmieście i zajmuje powierzchnię około 7 hektarów, ograniczony ulicami Wernera, Mireckiego, Klementyny i plac Kotlarza. Przepływa przez niego rzeka Mleczna. Park został zaprojektowany na wzór ówczesnych ogrodów angielskich. Ich charakterystyczną cechą było podkreślenie naturalności krajobrazu, który stanowi idealne miejsce dla długich spacerów. Pierwotnie dominującymi drzewami były jesiony, klony lipy. Dziś w parku spotkać można topole, klony, wiązy, jesiony, kasztanowce i robinie. Wato podkreślić, że Stary Ogród jest najstarszym parkiem w Radomiu. W parku na południowym krańcu znajduje się kamienny pomnik ks. Romana Kotlarza. Duchowny urodził się 17 października 1928 r. Uczestniczył on w manifestacjach 25 czerwca 1976 r. W kazaniach, które głosił z pasją odnosił się do sytuacji. politycznej i działań reżimu komunistycznego, a także bronił osób represjonowanych po wydarzeniach z 1976 r. Ks. Roman Kotlarz zyskał uznanie w oczach robotników i stał się dla nich wsparciem. W kościele Świętej Trójcy pobłogosławił robotników zmierzających pod Komitet Wojewódzki PZPR. Zmarł 18 sierpnia 1976 r. w Radomiu, a okoliczności jego śmierci nie są dokładnie znane.
Historia parku sięga 1820 r. kiedy to na zlecenie gubernatora królewskiego generała Zajączka, zlokalizowano na łąkach położonych za dawnym szpitalem św. Ducha nowy ogród spacerowy. Zbudowany w latach 1822-1824 park stał się jednym z głównych zabytków miasta. Ozdobny staw znajdujący się w centralnej części kompleksu jest charakterystycznym elementem stylu angielskiego. Zasilany jest on przepływającą przez park rzekę Mleczną. Na opisywanym terenie można spotkać wiele gatunków drzew, które pochodzą m.in. z hodowli książąt Czartoryskich z Puław. W 1885 i 1899 r. W Starym Ogrodzie dwukrotnie odbyła się Wystawa Rolniczo-Przemysłowa. W okresie międzywojennym nie odnotowano zmian w wyglądzie Starego Ogrodu. Jednakże podczas II wojny światowej park został zniszczony przez okupacje niemiecką. W tym czasie mieścił się tam magazyn materiałów. W 1946 r. park został całkowicie odnowiony i poszerzony na północny zachód. W 1967 r. w związku z rozbudową ul. Mireckiego zmniejszono jego powierzchnię (obowiązuje ona do dziś).