Pałac Karschów i Wickenhagenów

Pałac Karschów i Wickenhagenów

Kamienice wybudowano w latach 1881 – 1882 na zlecenie Teodora Karscha oraz Franciszka Wickenhagena (zięcia Teodora). Budynek pełnił rolę kamienicy mieszkalnej, a pomieszczenia na parterze przeznaczone były na wynajem. Główny architekt pozostaje nieznany, natomiast kierownikiem prac budowlanych był Rudolf Meyer. Plan architektoniczny obiektu jest charakterystyczny jak na tamte czasy i opiera się on na prostokącie. Sama kamienica liczy sobie trzy piętra, dzięki czemu jest dość wysoka i odznacza się na tle sąsiadujących budowli.  

Pierwszym właścicielem kamienicy był radomski przemysłowiec niemieckiego pochodzenia Teodor Karsch. O owych czasach był on najbogatszą osobą w Radomiu, posiadał garbarnię, cegielnię oraz hutę szkła. Wspierał on również finansowo budowę Kościoła Mariackiego w Radomiu, mimo że był ewangelistą oraz budynków Towarzystwa Dobroczynności. Pierwsze piętro kamienicy zamieszkiwane było całkowicie przez rodzinę Karschów. Parter budynku został przeznaczony pod wynajem lokali usługowych i handlowych. Drugie mieszkalne piętro budynku również zostało przeznaczone pod wynajem.  

W latach 1882 – 1894 w budynku mieścił się Sąd Okręgowy. Na parterze znajdowała się Cukiernia prowadzona przez Bolesława Przybytniewskiego, a także Apteka Feliksa Łagodzińskiego, który z czasem ożenił się z Janiną Karsch, córką właściciela kamienicy.  Podczas zaborów rosyjskich w budynku znajdowała się Resursa Obywatelska. W 1900 roku właściciel apteki, w sąsiedztwie kamienicy otworzył pierwszą w zaborze rosyjskim Fabrykę Preparatów Farmaceutycznych i Galenowych, która napędzana był maszynami parowymi.  

W okresie międzywojennym kamienice zamieszkiwali potomkowie Karscha – Wickenhagenowie, Łagodzińscy i Pinnowie. Podczas okupacji niemieckiej, mieszkańcy pałacu zostali wysiedleni, a w kamienicy znalazły się biura niemieckiej Kolei Wschodniej oraz biura innych niemieckich urzędów. Niestety po wojnie pałac nie powrócił do rąk swoich pierwotnych właścicieli. W 1955 roku oficjalnie został on przejęty przez skarb państwa. Pierwsze oraz drugie piętro zamieszkiwane było przez lokatorów z kwaterunku, natomiast na parterze nadal mieściły się lokale usługowe i handlowe, w tym Apteka Łagodzińskich.  

W 1993 roku, prawowici właściciele odzyskali prawa do kamienicy. Budynek został wpisany na listę Zabytków Radomia, niestety nie jest on przeznaczony do zwiedzania. Podziwiać można jedynie zewnętrzną część budynku od strony ulic oraz wewnętrznego placu. Lokale znajdujące się na parterze kamienicy nie zachowały swojego pierwotnego wyglądu, a część wyposażenia znajdującego się niegdyś w pałacu została umieszczona w Muzeum im. Jacka Malczewskiego. 

Budynek składa się z trzech kondygnacji, mansardowego dachu z iglicami oraz fasady o cechach eklektycznych. Wybudowany został na planie charakterystycznym jak na tamte lata – wydłużonego prostokąta. Wystrój zewnętrzy nawiązuje do francuskiego renesansu, a pałacowy charakter podkreślają dekoracje elewacji takie jak: balkon podtrzymujący przez dwie Atlanty, obrabowania okienne z kariatydami oraz boniowany parter. Wewnątrz kamienicy znajduję się reprezentacyjna klatka schodowa. Znajdują się tam marmurowe schody z bogato zdobionymi barierkami wykonanymi z żeliwa. Na przełomie XIX oraz XX wieku, kamienica była największą budowlą w Radomiu, posiadała ponad 150 pomieszczeń.