PUSZCZA KOZIENICKA

Puszcza Kozienicka położona jest na obszarach Równiny Kozienickiej, pomiędzy Radomiem i Wisłą, na granicy powiatów kozienickiego i radomskiego. Niegdyś, na przełomie XVI i XVII w. nazywano ją Puszczą Jedleńską. Miało to związek z położoną w centrum puszczy Jedlnią, która odgrywała kluczową rolę. Obecna nazwa ,,Puszcza Kozienicka” funkcjonuje dopiero od połowy XIX wieku. Puszcza Kozienicka ma charakterystyczny mikroklimat. Średnia roczna temperatura powietrza w środku puszczy jest o 0,5 °C wyższa niż wokół niej. W głębi występuje także więcej opadów, co przyczynia się do wydłużenia okresu wegetacyjnego, a w ostateczności skutkuje występowaniem na tym terenie roślin górskich i podgórskich. Puszcza Kozienicka to także miejsce występowania wielu gatunków grzybów. Powierzchnia puszczy wynosi około 30 000 ha. Kompleks leśny wyznaczają granice: rzeki Radomki (od północnego zachodu), dolina Wisły (od północnego wschodu) oraz droga Radom-Puławy (od południa). Do Puszczy Kozienickiej zalicza się także kilka mniejszych obszarów leśnych leżących w okolicach Pionek i Zwolenia. Wśród największych należy wymienić uroczyska Miodne i Policzna.

Z Puszczą Kozienicką związanych jest wiele historii. Na szczególna uwagę zasługuje fakt, że w miejscu tym niegdyś urządzane były polowania, szczególnie lubiane przez Władysława Jagiełło, który chętnie odwiedzał Puszczę Kozienicką. Ciekawostką jest, że nazwa rezerwatu ,,Źródło Królewskie”, znajdującego się na terenie puszczy, pochodzi od nazwy źródła, z którego niegdyś wodę pił Władysław Jagiełło.

Z Puszczą Kozienicką związana jest także tradycja pszczelarstwa posiadająca odległą historię. Jedlnia była miejscem, gdzie dużym zainteresowaniem cieszyło się bartnictwo, ludzie trudnili się tym częściej niż rolnictwem. Największy okres rozwoju leśnej hodowli pszczół szacuje się na XVI w. Drzewa bartne należały do właściciela lasu, ale barcie i pszczoły były własnością bartnika, który mógł je sprzedawać oraz dowolnie nimi dysponować. Obszary te w Puszczy Kozienickiej nazywano kątami bartnymi. Gospodarstwa bartne nazywano ,,barcią”. Upadek bartnictwa nastąpił za sprawą rozwoju rolnictwa i przemysłu, kiedy to rozpoczęto wycinkę drzew. W pierwszej połowie XVIII w. nastąpił spadek spożycia miodu, który został wyparty prze produkcję cukru. Od tego czasu bartnictwo zaczęło odchodzić w przeszłość. Rząd Królestwa Kongresowego zabronił utrzymywania barci w lesie tłumacząc, że są oni szkodliwi dla gospodarki leśnej. Swoja działalność bartnicy całkowicie zaprzestali w 1830 r. po upadku powstania listopadowego. Dało to początek hodowania pszczół w kłodach ustawionych w zagrodach. Kompleks leśny Puszczy Kozienickiej jest idealnym miejscem do prowadzenia turystyki pieszej, rowerowej a także konnej. Od wielu lat nadleśnictwo organizuje tam liczne konkursy przyrodnicze i imprezy ekologiczne. Puszcza Kozienicka oferuje turystom wiele miejsc schronienia i wypoczynku. Liczne parkingi leśne dają możliwość zwiedzania dla tych, którzy zechcą przyjechać samochodem. Wiaty wraz ze stołami i miejscem do rozpalania ogniska stanowią ostoję dla turystów chcących odpocząć po spacerze. Są to również idealne miejsca do spotkań towarzyskich wśród natury. Tablice informacyjne znajdujące się w obszarze puszczy to idealny sposób, aby poznać oraz zagłębić swoją wiedzę na temat leśnych tajemnic.

Aby zobaczyć legendę kliknij

Rezerwaty Przyrody:

1. Rezerwat przyrody Brzeźniczka

2. Rezerwat przyrody „Ciszek”

3. Rezerwat przyrody „Guść”

4. Rezerwat przyrody „Jedlnia”

5. Rezerwat przyrody „Krępiec”

6. Rezerwat przyrody „Leniwa”

7. Rezerwat przyrody Ługi Helenowskie

8. Rezerwat przyrody „Miodne"

9. Rezerwat przyrody „Okólny ług"

10. Rezerwat przyrody Pionki

11. Rezerwat przyrody „Ponty Dęby”

12. Rezerwat przyrody „Ponty” im. Teodora Zielińskiego

13. Rezerwat przyrody „Zagożdżon”

14. Rezerwat przyrody Załamanek

15. Rezerwat przyrody ,,Królewskie Źródła"

Rezerwat Przyrody Brzeźniczka

Lokalizacja: 4 km na północny wschód od miasta Pionki na terenie Puszczy Kozienickiej. 

Rezerwat został utworzony w 1980 r. Położony jest w środkowej części Puszczy Kozienickiej, wzdłuż rzeki Zagożdżonki. Powierzchnia rezerwatu Brzeźniczka wynosi 120,64 ha, z czego w Nadleśnictwie Zwoleń 30,34 ha.

Początkowo powierzchnia rezerwatu wynosiła 45,78 ha, jednakże w kolejnych latach wielokrotnie się powiększała, m.in. o skrawek lasu w rejonie potoku Studzionek (wpadającego do Zagożdżonki naprzeciw ujścia Brzeźniczki) i doliny Brzeźniczki. Wokół rezerwatu znajduje się otulina o łącznej powierzchni 4,4723 ha. Rezerwat objęty jest czynną ochroną i został utworzony w celu zachowania pięknych drzewostanów dębowo-sosnowych. Są to drzewostany pochodzenia naturalnego, charakterystyczne dla dolin rzecznych puszczy. Potężne okazy dębów, olch i jesionów rosną tu w towarzystwie innych gatunków drzew: jodły, sosny, lipy drobnolistnej, grabu i limaku. W północnej części rezerwatu znajdują się drzewostany z udziałem modrzewia polskiego, posadzonego tu w połowie XIX wieku, pochodzącego z Chełmowej Góry w Górach Świętokrzyskich. Obecnie w Puszczy Kozienickiej jest to jedyne stanowisko modrzewia w tym wieku. W przeszłości modrzewie były naturalną częścią drzewostanu, ale później, w wyniku nieostrożnego gospodarowania, zostały niemal całkowicie wycięte (podobnie jak cis). Przez rezerwat prowadzi szlak rowerowy czarny: Pionki – rezerwat przyrody Brzeźniczka – rezerwat przyrody Źródło Królewskie o długości 7,5 km.

Rezerwat Przyrody ,,Ciszek"

Lokalizacja: zachodnia część Puszczy Kozienickiej, wzdłuż drogi Jastrzębia – Kieszek.

Rezerwat leśny utworzony został w 1982 r. Jego powierzchnia wynosi 40,28 ha.

Nazwa „Ciszek” pochodzi od cisów, które rosły na terenie rezerwatu jeszcze na początku XX wieku. Został on utworzony w celu ochrony dębowych oraz jodłowych drzewostanów, których wiek dochodzi do 130-180 lat. Poza licznymi gatunkami drzew (dąb, jodła, grab, sosna, lipa, jawor), na terenie rezerwatu można spotkać również aż 44 gatunki ptaków, w tym zagrożone jak np.: myszołów zwyczajny, rudzik, wilga czy dzięcioł duży. Ze zwierzyny łownej na terenie rezerwatu wystepują dziki oraz sarny. Tereny rezerwatu są równinne i położone na morenie dennej – utworzonej z gliny i piasków gliniastych. Omawiany rezerwat objęty jest jedynie częściową ochroną.

Rezerwat Przyrody ,,Guść"

Lokalizacja: Puszcza Kozienicka, 10 km na północny zachód od  Kozienic.

Rezerwat utworzony został w 2002 r. dla zachowania krajobrazów borów świeżych i borów mieszanych wilgotnych. Jego powierzchnia wynosi 87,098 ha, natomiast otulina, którą wyznaczono wokół rezerwatu to 49,9564 ha.

Rezerwat „Guść” znajduje się w otulinie Kozienickiego Parku Krajobrazowego i jest najmłodszym rezerwatem parku i jego otuliny. Położony jest na tarasie nadzalewowym Wisły. Ponadto mieści się na dwóch obszarach sieci Natura 2000: ostoi siedliskowej „Puszcza Kozienicka” PLH140035 i ostoi ptasiej „Ostoja Kozienicka” PLB140013. Rezerwat położony jest na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Kozienice. Monitoring prowadzi Regionalny Konserwator Przyrody. Zgodnie z aktualnym planem ochrony ustanowionym w 2018 r. rezerwat jest aktywnie chroniony, z około 80 gatunkami roślin, 10 gatunkami drzew, 8 gatunkami krzewów i około 8 gatunkami mszaków. W pobliżu rezerwatu przebiega liczący 114,2 km szlak pieszy: szlak turystyczny niebieski: Janowiec – Kozienice – Mniszew.

Rezerwat Przyrody ,,Jedlnia"

Lokalizacja: powiat radomski, po obu stronach szosy Radom – Kozienice.

Został utworzony w 1982 r. a jego powierzchnia wynosi 86,88 ha. Powstał on w celu ochrony drzewostanów mieszanych pochodzenia naturalnego, znajdujących się na terenie Puszczy Kozienickiej. Na obszarze parku znajduje się wiele gatunków roślin m.in. dęby, sosny, brzozy, osiki, graby i jodły, których wiek szacuje się na 120-200 lat. Teren ten jest jedynym miejscem w Puszczy Kozienickiej, gdzie zobaczyć można dorodne niemal 200-letnie sosny.

W pobliżu zalewu Siczki, w obrębie rezerwatu znajduje się 14 zbiorowych mogiły ok. 850 osób, które zostały zamordowane przez niemieckich okupantów w czasie II wojny światowej. Prawdopodobnie wymordowane w latach 1939-1943 osoby,
przywiezione były do tego miejsca z radomskiego więzienia.

„Na dzień przed egzekucją Niemcy przywozili do lasu więźniów kryminalnych z Radomia lub doprowadzali Żydów z Jedlni-Letnisko. Skazańcy mieli ręce powiązane drutem, byli pozbawieni obuwia, wartościowych przedmiotów i odzieży. Hitlerowcy zmuszali ich do wchodzenia do dołów, a następnie mordowali gradem pocisków z pistoletów
maszynowych i karabinów.”

Atrakcje turystyczne:

Zalew Siczki – to zbiornik wodny, który został utworzony na rzece Gzówce w 1970 roku. Początkowo jego powierzchnia wynosiła 32 ha. Budowa zbiornika była skomplikowana i składała się z wielu etapów , gdyż na tym terenie znajdowało
się wiele niewybuchów z czasów II wojny światowej. Po jednej stronie zalewu roztacza się omawiany rezerwat „Jedlnia”. Natomiast po drugiej znajduje się wybudowany w 2012 roku deptak, który został podzielony na cześć dla spacerowiczów oraz część dla rowerzystów/rolkarzy. Zalew Siczki to doskonałe miejsce do spotkań towarzyskich, a także do wypoczynku na świeżym powietrzu. Cieszy się on dużym zainteresowaniem wśród miejscowych, ale także odwiedzających to miejsce. Ma to związek z małą ilością występowania takich zbiorników w okolicach miasta Radom. Nazwa „Jedlnia-Letnisko” została nadana dopiero w 1917 roku. Wcześniej natomiast funkcjonowała jako osada pod nazwą Mokrzec-Swoboda. Poza rezerwatem „Jedlnia” i zalewem Siczki, w samej miejscowości jak i w jej najbliższym sąsiedztwie znajduje się wiele ciekawych miejsc i obiektów wartych zobaczenia.

Kościół w Jedlni-Letnisko – początkowo w miejscu kościoła stała jedynie niewielka murowana kaplica, wybudowana w 1905 roku w stylu gotyckim. 22 lipca 1906 r. odbyło się uroczyste poświęcenie kaplicy. Po 15 latach (1921 r.) parafia została erygowana Rozbudowa świątyni nastąpiła dopiero w latach 20 – dobudowano wtedy drewnianą część kościoła w stylu zakopiańskim.

„Mysie Górki” – wydmy zbudowane z piasków eolicznych. Znajdują się one na trasie zielonego szlaku Radom-Pionki. Tam również zobaczyć możemy drewniany krzyż z 1917 r. wykonanym przez Mikołaja Przyrowskiego.

„Buk Kościuszki” – na trasie zielonego szlaku Radom-Pionki, w okolicach gajówki Marybór. Uznany jest za pomnik przyrody, ma 28 m wysokości, a jego wiek szacowany jest na 180 lat. Według legendy właśnie pod tym dębem wypoczywał
Tadeusz Kościuszko, wiosną 1794 roku (jest to jednak mit gdyż ów buk jeszcze wtedy nie rósł, jednak Kościuszko rzeczywiście bywał w tych terenach).

Rezerwat Przyrody ,,Krępiec"

Lokalizacja: gmina Garbatka-Letnisko i Kozienice, na obrzeże Puszczy Kozienickiej.

Rezerwat został założony w 1994 r. Jego powierzchnia całkowita wynosi ponad 270 ha, a otulina 782 ha, co czyni go jednym z największych rezerwatów w obrębie ziemi radomskiej. Rezerwat powstał w celu zachowania oraz uchronienia przed dewastacją interesującego odcinka Puszczy Kozienickiej ze złożoną strukturą drzewostanu.

Obszar objęty ochroną jest imponujący pod względem przyrodniczym oraz krajobrazowym. Za sprawą zlodowacenia środkowopolskiego oraz dwóch potoków (Krypianka i Krępiec) przepływających przez obszar rezerwatu, rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona. Występują tam różnej wielkości pagórki będące pozostałością po morenach czołowych. Szatę roślinną zdobią 300-letnie dęby, 160-letnie sosny oraz 100-letnie klony. Wśród mniejszej roślinności znajdziemy turzycę, bluszcz pospolity, storczyki, wawrzyńce oraz paprotkę zwyczajną. W wodach potoków żyją wypławki alpejskie i kryniczki. Przez rezerwat przebiegają dwa szlaki turystyczne – zielony i niebieski, a na jego terenie wytyczono ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną o długości około 3 km, której trasa prowadzi przez urozmaicony krajobraz.

Rezerwat Przyrody ,,Leniwa"

Lokalizacja: gmina Pionki, zachodnia część Puszczy Kozienickiej.

Rezerwat przyrody ,,Leniwa” został utworzony w 2000 r. Jego powierzchnia całkowita wynosi 26,89 ha, a otulina 14,89 ha. Powstał w celu ochrony fragmentu doliny rzeki Leniwa oraz charakterystycznych układów siedlisk borów, łęgów oraz olsów.

W drzewostanie obszaru chronionego zdecydowanie dominuje olsza czarna, pokrywająca około 80% powierzchni. Znajdziemy tutaj również jesiony, brzozę brodawkowatą i świerk pospolity. W obrębie rezerwatu występuje 80 gatunków mniejszych roślin, w tym gatunki podlegające ochronie całkowitej, np.: widłak jałowcowaty i listeria jajowata, oraz ochronie częściowej, np.: porzeczka czarna i kalina koralowa. Gdzieniegdzie można napotkać kilka gatunków ptaków m.in.: bociana czarnego, żurawia, samotnika czy zimorodka. Krajobraz występujący w rezerwacie jest wyjątkowy i niespotykany w innych częściach Puszczy Kozienickiej.

Rezerwat Przyrody Ługi Helenowskie

Lokalizacja: położony na obszarze gmin Pionki i Zwoleń , 1,5 km  na płn. od wsi  Podgóra, leżącej przy drodze Radom-Puławy. Leży w granicach Kozienickiego Parku Krajobrazowego. 

Rezerwat powstał w 1985 r. Położony jest na zlewni Radomki, Zwolenki i Zagożdżonki. Chroni głównie siedliska bagienne, które zajmują 44,75% jego powierzchni.

Krajobraz to mozaika mniej lub bardziej inwazyjnych torfowisk oraz lasów suchych i wilgotnych. Największe z ługów (tak miejscowi nazywają bagno) zwane Wielki Ług, zajmuje powierzchnię 25,37ha i jest jednym z największych w Puszczy Kozienickiej. Bagna w północnej części rezerwatu są prawie stale zalane wodą. W runie oprócz gatunków budujących torfowisko (mchy torfowce, borówka bagienna) rosną rzadkie gatunki roślin: bagnica torfowa, przygiełka biała, wąkrota zwyczajna, turzyca nitkowata oraz rosiczka okrągłolistna. Ssaki są reprezentowane przez dziki, lisy, a czasem łosie. Ptaki reprezentują: myszołów zwyczajny, kukułka pospolita, dzięcioł duży i średni, żuraw, kwiczoł.

Rezerwat Przyrody ,,Miodne"

Lokalizacja: gmina Zwoleń, w granicach Kozienickiego Parku Krajobrazowego.

Rezerwat przyrody ,,Miodne” został utworzony w 1985 r. Całkowita powierzchnia terenu chronionego wynosi 20,38 ha, a jego otulina 1,82 ha. Rezerwat powstał w celu ochrony lasu mieszanego z udziałem w głównej mierze buka, występującego w północnych granicach obszaru. Bardzo dobre warunki dla rozwoju tego gatunku drzewa stanowią żyzne gleby występujące na tym obszarze.

Na terenie rezerwatu znajdują się około 100 letnie okazy buków. Skupisko tych drzew w „Miodne” jest ostatnim na obszarze Puszczy Kozienickiej. Drzewostan występujący w rezerwacie jest pochodzenia naturalnego. Liczy on około 30-80 lat. Występują tu okazy jodły, sosny, dębu, wiązu i brzozy. Do zwierząt występujących na obszarze zaliczyć można: sarnę, dzika, lisa, wiewiórkę, jaszczurkę zwijkę, żmiję oraz rzekotkę drzewną i ropuchę.

Rezerwat Przyrody ,,Okólny Ług"

Lokalizacja: gminy Pionki i Policzna, na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego.

Rezerwat przyrody ,,Okólny Ług” został utworzony w 2001 r. Jego powierzchnia całkowita wynosi 168,94 ha, a otulina 130,48 ha. Powstał w celu zachowania naturalnych siedlisk o torfowym charakterze. Rezerwat położony jest na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny.

Na obszarze należącym do rezerwatu występują torfowiska przejściowe oraz wysokie z licznymi zbiornikami wodnymi. W szacie roślinnej znajduje się 167 gatunków roślin, z czego w głównej mierze są to torfowce. Można spotkać tu także gatunki
rzadkie i chronione, np.: żurawina błotna, rosiczka i bagno zwyczajne. W rezerwacie występuję wiele osobników ze świata zwierzęcego. Ścisłej ochronie podlega przede wszystkim żółw błotny, wpisany do „Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt”. Teren swoją naturalnością przyciąga wiele gatunków ptaków, m.in.: żurawia, cyrankę i bociana czarnego. Wśród owadów występuje około 30 gatunków ważek i 40 gatunków motyli, np. paź królowej i modraszek bagniczek.

Rezerwat Przyrody Pionki

Lokalizacja: leży w Puszczy Kozienickiej, w granicach Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Położony jest po obu stronach drogi wojewódzkiej nr 787.

Rezerwat powstał w 1982 r. na powierzchni 83,20 ha. Objęty został ochroną czynną. Rezerwat utworzono w celu ochrony pięknych i starych drzewostanów grabowo-sosnowo-jodłowo-dębowych, w których dużą siłę lasotwórczą ma jodła.

Drzewostany rezerwatu są bardzo zróżnicowane pod względem wieku i struktury. Wiek występujących tu dębów szacuje się na 110-220 lat, z których wiele ma rozmiary pomnikowe. Z roślinności zielnej spotkać tu można: widłaki, lilię złotogłów, konwalię majową, zawilca gajowego i przylaszczkę pospolitą. Występują również rzadkie gatunki ptaków: dzięcioł średni i czarny, gil, puszczyk i paszkot. W rezerwacie wytyczono i oznaczono dwie ścieżki dydaktyczne. Celem ich stworzenia było pokazanie różnorodności występujących tu drzew i krzewów, ukształtowania terenu oraz roli, jaką pełnią drzewa i różnorodność siedliska. Istotną rolą było również przedstawienie zasad gospodarowania i ochrony przyrody w lesie oraz prawidłowych zasad uprawiania turystyki.

Rezerwat Przyrody ,,Ponty Dęby"

Lokalizacja: centralna część Puszczy Kozienickiej, ok. 6 km na płn.-zach. od Pionek.

Rezerwat przyrody utworzony został w 1998 r. Zajmuje powierzchnię 50,40 ha, a jego otulina liczy 1,82 ha. W sąsiedztwie rezerwatu znajduje się starszy rezerwat ,,Ponty” im. T. Zielińskiego. Początkowo planowano połączenie tych terenów w jeden większy rezerwat, jednak zdecydowano o powołaniu nowej osobnej jednostki.

Rezerwat został utworzony w celu ochrony naturalnych drzewostanów mieszanych, w których dominują dęby szypułkowe i bezszypułkowe oraz jodły i świerki, należące do najciekawszych w Puszczy Kozienickiej. Wiek niektórych drzew sięga nawet 200 lat. Na terenie rezerwatu „Ponty Dęby” stwierdzono obecność ponad 40 gatunków ptaków, m.in.: jastrzębia i bociana czarnego. 27 grudnia 2018 r. obszar rezerwatu został objęty ochroną czynną.

Rezerwat Przyrody ,,Ponty" im. Teodora Zielińskiego

Lokalizacja: centralna Polska, na Równinie Radomskiej, w gminie wiejskiej Pionki.

Utworzony w 1978 r. Jego powierzchnia liczy 36,61 ha, a otulina – 9,78 ha. Nazwa rezerwatu została mu nadana na cześć miłośnika puszczy – leśnika Teodora Zielińskiego. Rezerwat usytuowany jest w środkowej części Puszczy Kozienickiej. Na południowym wschodzie sąsiaduje z rezerwatem „Ponty Dęby”.

Rezerwat został utworzony w celu ochrony dębowo-jodłowych drzewostanów o naturalnych charakterze. Wiek tych drzew szacowany jest na 160-200 lat. Poza jodłami i dębami na obszarze rezerwatu można spotkać sosnę zwyczajną, brzozę brodawkowatą, grab pospolity oraz świerk pospolity. Udokumentowano występowanie ok. 30 gatunków zamieszkujących ten obszar, są to m.in.: zięba, dzięcioł, wilga, bocian czarny i drozd śpiewak. Omawiany rezerwat objęty jest ochroną czynną.

Rezerwat Przyrody ,,Zagożdżon"

Lokalizacja: Puszcza Kozienicka, na Równinie Radomskiej (2 km na wschód od wsi Przejazd i 1,2 km na zachód od szosy Radom – Kozienice).

Rezerwat powstał w 1962 r. Znajduje się na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego i jest najstarszym rezerwatem w Puszczy Kozienickiej. Jego powierzchnia wynosi 65,99 ha, a otulina – 21,74 ha . Cały teren rezerwatu jest objęty ochroną czynną. Powstał on w celu ochrony drzewostanów leśnych charakterystycznych dla Puszczy Kozienickiej tj: bory jodłowe, grądy oraz bór mieszany wilgotny.

Na terenie rezerwatu można spotkać różne gatunki drzew np.: jodła pospolita, sosna zwyczajna, dąb szypułkowy, grab pospolity, brzoza brodawkowata, lipa drobnolistna, olsza czarna czy jesion wyniosły. Wiek drzew jest zróżnicowany i waha się pomiędzy 80 a nawet 160 lat. Odnotowano tam także obecność aż 80 gatunków grzybów i wiele rzadkich porostów (mąkla tarniowa, tarczownica bruzdkowana, a także objęty ochrona granicznik płucnik). Na terenie rezerwatu „Zagożdżon” znajduje się pomnik przyrody – Dąb Zygmunta Augusta. Jest to dąb szypułkowy. Jego wiek szacuje na 230–350 lat. Nazwa pochodzi od Króla Zygmunta Augusta II – to właśnie on w znaczny sposób przyczynił się do rozwoju Kozienic. Charakterystyczną cechą drzewa jest strzelisty pień, który w obwodzie osiąga 530 cm, jego wysokość wynosi 28 m, a pierścienica 102 cm.

Rezerwat Przyrody Załamanek

Lokalizacja: 26-670 Pionki

Rezerwat utworzony został w 1982 r. Jego powierzchnia wynosi obecnie 77,96 ha. Objęty został ochroną czynną. Rezerwat utworzono w celu ochrony rzadko występujących w lesie zbiorowisk łęgowych, zachowanych w stanie pierwotnym. Dominują tu drzewostany olszowe, jodłowe, sosnowe, świerkowe z domieszką dębu szypułkowego, jesionu wyniosłego, wiązu, jawora, brzozy i osiki.

Roślinność zielna rezerwatu jest bogata. Z tego terenu wypływa strumyk Ostrownica, lewobrzeżny dopływ Leniwki. Sam rezerwat jest trudno dostępny ze względu na obfitość bagien. W ślad za warunkami siedliskowymi idzie skład tutejszych drzewostanów –największe powierzchnie zajmuje olsza, która stanowi podstawowy składnik tutejszych grądów, a w olsach i łęgach tworzy w zasadzie monokultury. W grądach poza olszą występują również graby, dęby, jodły, świerki, brzozy, osiki i sosny. Ważne miejsce w składzie drzewostanów, zwłaszcza we wschodniej części rezerwatu, zajmują sosna, jodła i świerk. Olsza i sosna to w rzeczywistości najstarsze elementy drzewostanów w rezerwacie.

Rezerwat Przyrody ,,Królewskie Źródła"

Lokalizacja: gmina Pionki, na terenie Puszczy Kozienickiej, w granicach Kozienickiego Parku Krajobrazowego.

Rezerwat przyrody „Źródło Królewskie” został założony w 2000 roku. Jego powierzchnia całkowita wynosi 29,67 ha, natomiast otulina 19,17 ha. Utworzono go w celu ochrony lasów liściastych z olszą czarną, lasów mieszanych z dębem szypułkowym, ciekawych krajobrazów z naturalnymi bagnami i łąkami oraz naturalnych źródeł i cieków wodnych nad rzeką Zagożdżonką.

Według legendy nazwa rezerwatu związana jest z królem Władysławem Jagiełło. Przebywał on w Puszczy Radomskiej dwadzieścia trzy razy, a w pobliskiej Jedlni miał swój postój. Podczas łowów zaspokajał swe pragnienie w ów źródłach. Rezerwat położony jest w tarasie zlewni rzeki Zagożdżonki (największa rzeka w Puszczy Kozienickiej), która utworzyła dolinę. W obszarze chronionym występują głównie lasy liściaste i mieszane, z olszą czarną i dębem szypułkowym na czele. Odnotowano również występowanie ponad dwustu gatunków roślin. Ochroną ścisłą objęte zostały: wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, skrzyp olbrzymi oraz widłak jałowcowaty. Do gatunków objętych ochroną częściową zalicza się: konwalię majową, kalinę koralową i marzankę wonną. Wśród zwierząt występują: sarny, dziki oraz lisy. Na obszarze Królewskich Źródeł można zaobserwować liczne ślady działalności bobrów. Przez rezerwat wytyczone zostały dwie ścieżki przyrodniczo-edukacyjne. Trasa turystyczna przebiega przez krajobraz ukształtowany przez meandrującą rzekę. Na terenie Królewskich Źródeł umieszczono wiele tabliczek informacyjnych dla odwiedzających. Dzięki budowie drewnianych pomostów nad większymi źródłami, rozlewiskami rzeki oraz roślinnością bagienną, rezerwat został przystosowany do ruchu turystycznego. Nieopodal znajduję się polana z wiatami, na której można odpocząć oraz urządzić ognisko. Krzyżują się tutaj również nasypy kolejki leśnej, prawdopodobnie znajdowała się tu niegdyś składnica drewna pozyskiwanego z puszczy.